160 Α' 2014

ΝΟΜΟΣ 4281/2014

Μέτρα στήριξης και ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, οργανωτικά θέματα Υπουργείου Οικονομικών και άλλες διατάξεις.

ΜΕΡΟΣ ΕΒΔΟΜΟ - ΚΑΝΟΝΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ
08 Αυγούστου 2014

ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ
ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
ΤΕΥΧΟΣ ΠΡΩΤΟ Αρ. Φύλλου 160
8 Αυγούστου 2014

NOMOΣ ΥΠ’ ΑΡΙΘ. 4281
Μέτρα στήριξης και ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, οργανωτικά θέματα Υπουργείου Οικονομικών και άλλες διατάξεις.
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Εκδίδομε τον ακόλουθο νόμο που ψήφισε η Βουλή:

ΜΕΡΟΣ ΕΒΔΟΜΟΚΑΝΟΝΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ
Άρθρο 173Γενική αρχή

Κατά την εκτέλεση των δημοσίων συμβάσεων οι ανά- δοχοι οικονομικοί φορείς υποχρεούνται να τηρούν τις κείμενες διατάξεις στους τομείς του περιβάλλοντος, των εργασιακών σχέσεων και της κοινωνικής πρόνοιας, που επιβάλλονται από το ενωσιακό δίκαιο, την εσωτερι- κή νομοθεσία, τις συλλογικές συμφωνίες ή από διατά- ξεις του διεθνούς περιβαλλοντικού, προνοιακού ή εργα- τικού δικαίου που απαριθμούνται στο Προσάρτημα Β΄.

Άρθρο 174Όροι εκτέλεσης της σύμβασης (άρθρo 26 Οδηγίας 2004/18/ΕΚ, άρθρo 38 Οδηγίας

2004/17/ΕΚ) Οι αναθέτουσες αρχές/αναθέτοντες φορείς μπορούν να προβλέπουν ειδικούς όρους σχετικά με την εκτέλεση της σύμβασης, εφόσον οι όροι αυτοί είναι συμβατοί με το ενωσιακό δίκαιο και προβλέπονται στην προκήρυξη ή στα τεύχη του διαγωνισμού ή στα έγγραφα της σύμβα- σης. Οι όροι αυτοί μπορούν ιδίως να αφορούν κοινωνικές και περιβαλλοντικές παραμέτρους.

Άρθρο 175ΥπεργολαβίαΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 1

Η τήρηση των υποχρεώσεων του άρθρου 173 από υπεργολάβους υπόκειται σε παρακόλουθηση και έλεγχο από τις αρμόδιες εθνικές αρχές.

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 2

Οι αναθέτουσες αρχές/αναθέτοντες φορείς μπο- ρούν να περιλαμβάνουν στα έγγραφα της σύμβασης ρή- τρα υπεργολαβίας, σύμφωνα με το άρθρο 65.

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 3

Οι αναθέτουσες αρχές/αναθέτοντες φορείς μπο- ρούν να προβλέπουν στα έγγραφα της σύμβασης ότι, κα- τόπιν αιτήματος του υπεργολάβου και εφόσον η φύση της σύμβασης το επιτρέπει, η αναθέτουσα αρχή κατα- βάλλει απευθείας στον υπεργολάβο την αμοιβή του για την εκτέλεση προμήθειας υπηρεσιας ή έργου, δυνάμει σύμβασης υπεργολαβίας με τον ανάδοχο. Στην περίπτω- ση αυτή, στα έγγραφα της σύμβασης καθορίζονται τα ει- δικότερα μέτρα ή οι μηχανισμοί που επιτρέπουν στον κύ- ριο ανάδοχο να εγείρει αντιρρήσεις ως προς αδικαιολό- γητες πληρωμές.

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 4

Οι παράγραφοι 2 και 3 εφαρμόζονται υπό την επιφύ- λαξη του ζητήματος της ευθύνης του κύριου αναδόχου.

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 5

Στην περίπτωση των συμβάσεων έργων και όσον α- φορά στις υπηρεσίες που πρέπει να παρέχονται στις ε- γκαταστάσεις υπό την άμεση εποπτεία της αναθέτουσας αρχής/του αναθέτοντος φορέα, μετά τη σύναψη της σύμβασης και το αργότερο μέχρι την έναρξη της εκτέλε- σής της, ο ανάδοχος υποδεικνύει στην αναθέτουσα αρ- χή/στον αναθέτοντα φορέα το όνομα, τα στοιχεία επικοι- νωνίας και τους νόμιμους εκπροσώπους των υπεργολά- βων του, που εμπλέκονται στα εν λόγω έργα ή υπηρε- σίες, στο βαθμό που είναι γνωστά κατά τη δεδομένη χρονική στιγμή. Ο κύριος ανάδοχος υποχρεούται να ενη- μερώνει αμελλητί την αναθέτουσα αρχή/ τον αναθέτο- ντα φορέα για τυχόν μεταβολές στις πληροφορίες αυτές κατά τη διάρκεια της σύμβασης, καθώς και να παρέχει τις πληροφορίες αυτές σχετικά με νέους υπεργολάβους που θα εμπλακούν στην εκτέλεση των εν λόγω έργων ή υπηρεσιών. Εφόσον είναι αναγκαίο για τους σκοπούς της περίπτω- σης β΄ της παραγράφου 6, οι απαιτούμενες πληροφο- ρίες πρέπει να συνοδεύονται από υπεύθυνες δηλώσεις των υπεργολάβων, όπως προβλέπονται στο άρθρο 155 ή και άλλα κατάλληλα αποδεικτικά στοιχεία που προσδιο- ρίζει η αναθέτουσα αρχή / ο αναθέτων φορέας. Το πρώτο εδάφιο της παραγράφου αυτής δεν εφαρμό- ζεται σε προμηθευτές.

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 6

Με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται με πρόταση του Υπουργού Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, μπο- ρεί να επεκτείνονται τα προβλεπόμενα στο πρώτο εδά- φιο της προηγούμενης παραγράφου: α) Στις συμβάσεις προμηθειών, στις συμβάσεις υπηρε- σιών εκτός εκείνων που αφορούν υπηρεσίες που παρέ- χονται στις εγκαταστάσεις της αναθέτουσας αρχής/του αναθέτοντος φορέα υπό την άμεση εποπτεία της/του ή σε προμηθευτές που συμμετέχουν σε συμβάσεις έργων ή υπηρεσίων. β) Σε υπεργολάβους των υπεργολάβων του αναδόχου.

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 7

Με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται μετά από πρόταση του Υπουργού Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικό- τητας και του καθ’ ύλην αρμοδίου Υπουργού, μπορεί να ρυθμίζεται κάθε σχετικό θέμα που αφορά στις άμεσες πληρωμές των υπεργολάβων, σύμφωνα με την παράγρα- φο 3, ιδίως προβλέποντας άμεσες πληρωμές προς τους υπεργολάβους, χωρίς αίτηση των τελευταίων, καθώς και το είδος των μέτρων που αναφέρονται στην εφαρμογή των διατάξεων των παραγράφων 3, 5 και 6. Μπορεί επί- σης να περιορίζεται το πεδίο εφαρμογής των μέτρων αυ- τών είτε σε ορισμένα είδη συμβάσεων είτε σε ορισμένες κατηγορίες αναθετουσών αρχών / αναθέτοντων φορέων ή οικονομικών φορέων ή στις συμβάσεις υψηλής αξίας.

Άρθρο 176Υποκατάσταση υπεργολάβουΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 1

Η αναθέτουσα αρχή/ ο αναθέτων φορέας μπορεί να περιλαμβάνει στα έγγραφα της σύμβασης ρήτρα υποκα- τάστασης υπεργολάβου που δηλώθηκε στην προσφορά.

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 2

Υποκατάσταση υπεργολάβου μπορεί να γίνει σε ο- ποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας ανάθεσης ή εκτέλε- σης της σύμβασης.

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 3

Στην περίπτωση που ο ανάδοχος είχε επικαλεσθεί τις τεχνικές ή χρηματοοικονομικές ικανότητες του υ- περγολάβου, σύμφωνα με το άρθρο 156, η υποκατάστα- ση του τελευταίου επιτρέπεται μόνο εφόσον στο πρόσω- πο του νέου υπεργολάβου δεν συντρέχει κάποιος από τους λόγους αποκλεισμού του άρθρου 153 και διαθέτει τα ίδια ή ανώτερα επίπεδα τεχνικής ή χρηματοοικονομι- κής ικανότητας του άρθρου 154 με τον υπεργολάβο που υποκαθιστά.

Άρθρο 177Τροποποίηση δημόσιας σύμβασηςΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 1

Τυχόν ουσιώδης τροποποίηση των διατάξεων δημό- σιας σύμβασης ή συμφωνίας-πλαισίου κατά τη διάρκειά της θεωρείται νέα ανάθεση για τους σκοπούς του παρό- ντος νόμου. Στην περίπτωση αυτή απαιτείται νέα διαδι- κασία ανάθεσης σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου αυ- τού.

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 2

Τυχόν τροποποίηση σύμβασης ή συμφωνίας-πλαισί- ου κατά τη διάρκειά της θεωρείται ουσιώδης κατά την έννοια της παραγράφου 1 αν διαφοροποιεί ουσιωδώς το χαρακτήρα της σύμβασης ή της συμφωνίας-πλαισίου που συνήφθη αρχικώς. Σε κάθε περίπτωση, με την επιφύ- λαξη της παραγράφου 3, μια τροποποίηση θεωρείται ου- σιώδης αν συντρέχει μία από τις κατωτέρω προϋποθέ- σεις: α) Η τροποποίηση εισάγει όρους οι οποίοι, αν αποτε- λούσαν μέρος της αρχικής διαδικασίας ανάθεσης, θα εί- χαν οδηγήσει στη συμμετοχή διαφορετικών υποψηφίων από αυτούς που επιλέχθηκαν αρχικώς ή στην αποδοχή άλλης προσφοράς από εκείνη που επελέγη αρχικώς ή θα προσέλκυαν επιπλέον συμμετέχοντες στη διαδικασία α- νάθεσης. β) Η τροποποίηση αλλάζει την οικονομική ισορροπία της σύμβασης ή της συμφωνίας-πλαισίου υπέρ του ανα- δόχου κατά τρόπο που δεν προβλεπόταν στην αρχική σύμβαση ή συμφωνία-πλαίσιο. γ) Η τροποποίηση επεκτείνει σημαντικά το φυσικό και οικονομικό αντικείμενο της σύμβασης ή της συμφωνίας- πλαισίου.

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 3

Οι τροποποιήσεις δεν θεωρούνται ουσιώδεις, κατά την έννοια της παραγράφου 1, αν συμπεριλαμβάνονταν στα αρχικά έγγραφα της σύμβασης με τη μορφή σαφών, ακριβών και ρητών ρητρών ή δυνατοτήτων αναθεώρη- σης. Οι εν λόγω ρήτρες ορίζουν το πεδίο και τη φύση των ενδεχόμενων τροποποιήσεων ή δυνατοτήτων ανα- θεώρησης, καθώς και τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν. Δεν προβλέπουν τροπο- ποιήσεις ή δυνατότητες αναθεώρησης που θα μπορού- σαν να μεταβάλουν τη συνολική φύση της σύμβασης ή της συμφωνίας-πλαισίου.

Άρθρο 178Κανονισμοί Εκτέλεσης Δημοσίων ΣυμβάσεωνΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 1

α. Με προεδρικό διάταγμα, κατόπιν πρότασης του Υ- πουργού Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, εκδίδεται «Κανονισμός Εκτέλεσης Δημοσίων Συμβάσεων Προμη- θειών». β. Με προεδρικό διάταγμα, κατόπιν πρότασης του Υ- πουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων εκδίδεται «Κανονισμός Εκτέλεσης Δημοσίων Συμβάσεων Έργων». γ. Με προεδρικό διάταγμα, κατόπιν πρότασης των Υ- πουργών Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας και Υποδο- μών, Μεταφορών και Δικτύων εκδίδεται «Κανονισμός Ε- κτέλεσης Δημοσίων Συμβάσεων Υπηρεσιών και Μελε- τών Τεχνικών Έργων».

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 2

Τα προεδρικά διατάγματα της παραγράφου 1 εκδί- δονται μετά από γνώμη της Αρχής της παραγράφου 20 του άρθρου 15, εντός έξι (6) μηνών από την έναρξη της ισχύος του παρόντος νόμου, η δε έκδοσή τους δεν απο- τελεί προϋπόθεση για την εφαρμογή του. Με τα ανωτέ- ρω διατάγματα ρυθμίζεται κάθε σχετικό θέμα που αφορά την εκτέλεση των δημοσίων συμβάσεων προμηθειών, υ- πηρεσιών και έργων, αντιστοίχως, που συνάπτονται από αναθέτουσες αρχές/αναθέτοντες φορείς και δεν ρυθμί- ζονται ειδικώς από τις διατάξεις του παρόντος. Οι Κανο- νισμοί αυτοί ρυθμίζουν ιδίως: (1) το ελάχιστο περιεχόμενο των συμβάσεων, (2) τους γενικούς και ειδικούς όρους κατάρτισης, τρο- ποποίησης, καταγγελίας και λύσης των συμβάσεων, (3) τους κανόνες που διέπουν τις παραλαβές, τις πα- ραδόσεις, τις πληρωμές, την έκπτωση ή την υποκατά- σταση του αναδόχου και τις συναφείς κυρώσεις, (4) την είσπραξη των δικαιωμάτων του Δημοσίου και την ευθύνη έναντι τρίτων, (5) τη χρηματοδότηση, (6) το ύψος της προκαταβολής επί της συμβατικής α- ξίας, τις προθεσμίες απόδοσης λογαριασμού, τους διά- φορους τρόπους πληρωμής και κάθε άλλο θέμα που α- φορά στην αποπληρωμή του τιμήματος της σύμβασης, (7) τις προϋποθέσεις καταβολής των εγγυήσεων που αφορούν το στάδιο της εκτέλεσης, τον τύπο, το ύψος, τους υποχρέους, τις περιπτώσεις κατάπτωσης, την από- σβεση, συνολική ή τμηματική, το χρόνο επιστροφής τους και κάθε άλλη λεπτομέρεια που αφορά στη διασφάλιση της προσήκουσας εκτέλεσης της σύμβασης, (8) τις αρμοδιότητες και τη σύνθεση των συλλογικών οργάνων που συμμετέχουν στην εκτέλεση των συμβά- σεων, (9) οποιαδήποτε άλλη διοικητική κύρωση σε όσους δεν εκπληρώνουν τις ανειλημμένες υποχρεώσεις τους, (10) τη διαδικασία, τα όργανα, τα μέσα, τους διαδικα- στικούς κανόνες, τις προθεσμίες και τις διαδικασίες προ- δικαστικής επίλυσης διαφορών, (11) τη δωσιδικία και το εφαρμοστέο δίκαιο, (12) κάθε σχετικό θέμα που αφορά στη διασφάλιση της προσήκουσας εκτέλεσης της σύμβασης.

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 3

Στον «Κανονισμό Εκτέλεσης Δημοσίων Συμβάσεων Έργων» ρυθμίζονται μεταξύ άλλων και τα ακόλουθα θέ- ματα: (1) τα ποσοστά γενικών εξόδων και οφέλους που ε- φαρμόζονται κατά περίπτωση, (2) οι υποχρεώσεις των κοινοπρακτούντων αναδόχων, (3) τα θέματα των διάφορων προθεσμιών, (4) οι υποχρεώσεις και ενέργειες των οργάνων της υ- πηρεσίας, (5) η διαμονή του αναδόχου και η εκπροσώπηση αυ- τού, (6) η τήρηση του ημερολογίου του έργου, (7) η επιβολή και κατάπτωση των ποινικών ρητρών, η συνομολόγηση ρήτρας πρόσθετης καταβολής (πριμ) στον ανάδοχο για τη γρηγορότερη από την προθεσμία περάτωσης του έργου ή μέρους αυτού, (8) η τμηματική απόσβεση εγγυητικής προκαταβολής, τα θέματα επιστροφής του τυχόν αναπόσβεστου μέ- ρους της προκαταβολής μετά τη λύση ή λήξη της σύμ- βασης με οποιονδήποτε τρόπο, (9) η καταμέτρηση των εργασιών και οι υπόχρεοι για την καταμέτρηση, (10) η πιστοποίηση και πληρωμή των εργασιών και η α- ναθεώρηση τους, (11) η εφαρμογή της αναθεώρησης των τιμών και ι- δίως ο τρόπος διαπίστωσης των βασικών τιμών, τα όρ- γανα για τη διαπίστωση αυτή, ο τρόπος που θα υπολογί- ζεται η αναθεώρηση για τα υλικά που πιστοποιούνται πριν ενσωματωθούν ή για τις άλλες ημιτελείς εργασίες, ο περιορισμός της αναθεώρησης στις περιπτώσεις που δίνονται στον ανάδοχο υλικά ή μηχανήματα από τον φο- ρέα του έργου ή η εξαίρεση από την αναθεώρηση αποζη- μιώσεων του αναδόχου από οποιαδήποτε αιτία, (12) η απολογιστική εκτέλεση των εργασιών, (13) οι τροποποιήσεις του προϋπολογισμού, ο κανονι- σμός και η έγκριση τιμών μονάδας νέων εργασιών, (14) οι διαδικασίες για τη διαπίστωση ελαττωμάτων ή ζημιών, η έκπτωση του αναδόχου, ο προσδιορισμός των αποζημιώσεων λόγω υπερημερίας του κυρίου του έργου και ζημιών λόγω ανωτέρας βίας, η επέμβαση του φορέα κατασκευής του έργου για τη διόρθωση ελαττωμάτων, η συνέχιση των εργασιών μετά την έκπτωση, (15) η διακοπή των έργων και η διάλυση των συμβάσε- ων, (16) η αξία του εισκομισθέντων υλικών και του αναπό- σβεστου μέρους των εγκαταστάσεων σε περίπτωση διάλυσης της σύμβασης, (17) οι προθεσμίες παραλαβής του έργου, προσωρι- νής και οριστικής, ο τρόπος που διενεργείται η παραλα- βή, οι συνέπειες της μη εμπρόθεσμης διενέργειας της παραλαβής, τα θέματα που συνδέονται με τη διοικητική παραλαβή και με ενδεχόμενες παραλαβές τμημάτων του έργου, τα θέματα που σχετίζονται με τη σύνταξη των ε- πιμετρήσεων του έργου και την τυχόν επιβολή στον ανά- δοχο ειδικών ποινικών ρητρών ή άλλων συνεπειών για την καθυστέρηση των επιμετρήσεων, (18) ο καθορισμός του χρόνου συντήρησης, οι συνέ- πειες παραμέλησης από τον ανάδοχο της συντήρησης των έργων, (19) η χρήση του έργου πριν από την παραλαβή, τα ό- ρια, ο τρόπος και ο τύπος παροχής των εγγυήσεων, η α- ντικατάσταση των παρακρατήσεων με εγγυητικές επι- στολές, η απόδοση ή κατάπτωση των εγγυήσεων και εγ- γυητικών επιστολών, (20) η διαδικασία, τα όργανα, τα μέσα, οι διαδικαστικοί κανόνες, οι προθεσμίες και οι διαδικασίες προδικαστι- κής επίλυσης διαφορών, (21) κάθε σχετικό θέμα που αφορά στη διασφάλιση της προσήκουσας εκτέλεσης της σύμβασης.